Natuurlijk toneelstuk

Decor: Een zanderige open plek in een Achterhoeks loofbos. Tijd: Het voorjaar. Hoofdrollen: 1. Grijze zandbijen. Minimaal vier, zowel mannen als vrouwen, maximaal enkele tientallen. 2. Bijen als wespen verkleed: roodharige wespbijen. Aantallen lager dan van de zandbij. In elk geval vrouwen; mannen mag ook. 3. Een vlieg vermomd als hommel: de wolzwever, een vrouwenrol. 4. Bloeiende wilgenbomen, mannen en vrouwen. Bijrollen: Zingende lentevogels. Bijvoorbeeld: koolmees, roodborst, tjiftjaf, boomkruiper. Publiek: Een wandelaar. Kan een natuurliefhebber zijn en/of een recensent/columnist. De toegang is gratis.

Beknopte inhoud: 1. Entree van de grijze zandbijen, ieder voor zich.  Ze graven gangen in het zand tot veertig centimeter diep. Onderin worden het kamertjes. De vrouwtjes kruipen naar binnen en leggen in elk kamertje een ei. Alle bijen vliegen naar de wilgen, waarvan ze stuifmeel en nectar krijgen toegestopt. Beladen met gele zakken vol voedsel vliegen ze terug naar de nestgaten en dragen het naar binnen, deponeren het bij de eitjes.

2. De roodharige wespbijen melden zich, ook ieder voor zich. Ze speuren de grond af en vinden de ingangen van de nestgaten van de zandbijen, herkenbaar aan hoopjes uitgegraven zand. Ondertussen blijven de zandbijen alsmaar voedsel aanvoeren. Ze negeren de wespbijen zozeer dat het lijkt of ze samen optrekken, alsof het kameraden voor het leven zijn.

3. De wespbijenvrouwen graven eveneens gaten, die uitkomen bij de kamertjes van de zandbijen. Daarin leggen ze een ei naast het zandbij-ei en klauteren weer naar boven. De zandbijen vliegen onvermoeibaar heen en weer naar de wilgen.

4. Een regenbui legt alles stil. De bijen schuilen, de wilgen huilen. Zodra het droog is, komt de wolzwever op. Ze vliegt al speurend laag over het terrein. De zandbijen verschijnen weer een voor een, kort na elkaar. De wolzwever lijkt ze te volgen. Precies boven een nestgat schiet ze vanuit haar achterste een ei pijlsnel de grond in. Dit  herhaalt ze enkele malen en gaat dan exit richting de wilgen. De bijen storen zich totaal niet aan haar.

5. Er wordt een groot concert gegeven, waaraan de vogels naar keuze uit volle borst meedoen. Ze vieren de lente en ze vieren het leven. De wilgen lachen tranen van vreugde. De bijen gooien de de nestingangen dicht en dansen boven het toneel, de wolzwever draagt daar al zoemend aan bij. Dan druipt iedereen af, er kwinkeleert alleen nog een roodborst. Het gordijn van de nacht is gevallen. De wandelaar applaudisseert.

De wilde bijen, toneelstuk in vijf bedrijven, is al miljoenen keren opgevoerd, jaar in, jaar uit. De spelers vormen vooral elkaars publiek, mensen waren aanvankelijk zelfs nergens te bekennen. Maar een recensent raakte relatief kort geleden gefascineerd door het schouwspel, waarin op sprankelende wijze het thema ‘natuurlijk evenwicht’ aan bod komt. ‘Top script, top geregisseerd, top geacteerd,’ aldus de recensent, die elke lente weer komt kijken. ‘Ik heb het al zo vaak gezien en kan mijn lezers verzekeren: op geen enkel moment wordt het saai.’

© 2022 sander grootendorst / Achterhoek Nieuws